Killing your darlings

Een aantal jaar geleden deed ik eens een DISC-test bij gospelzanger Gerald Troost. Daar kwam uit dat ik plannen, ideeën en creativiteit genoeg bezat, maar ik deed er niet zoveel mee. Daar kreeg ik een figuurlijk schopje onder mijn kont en ik zette al snel daarna de eerste regels op papier van iets wat ooit mijn boek zou gaan worden. Vorig jaar was het af en ik stuurde het naar een paar uitgevers. Van de ene hoorde ik nooit meer iets, van een andere al snel dat het niet binnen hun uitgeverij paste en van een andere kreeg ik een uitgebreid leesverslag met tips ter verbetering en advies een andere uitgever te zoeken. Nee, leuk is dat niet, maar begrijpelijk wel. Het zou natuurlijk raar zijn als mijn schrijfsel direct de persen in geduwd zou worden omdat het meteen al perfect zou zijn. Zo werkt het niet in boekenland. Er wordt iets geschreven, dat wordt gelezen en dan moet het weer en weer en weer worden herschreven, totdat het een goed product is.
Met dat herschrijven ben ik dus bezig, alhoewel er nog geen uitgever is die het wil "hebben". Maar die komt nog wel, daar ben ik van overtuigd.

Het was best een hobbeltje om aan dat herschrijven te beginnen. Een boek schrijven is toch ook een beetje een kind krijgen. Je zet het op de wereld en vervolgens gaan er allerlei mensen op schieten. Dat doet best een beetje zeer, want in jouw beleving is het verhaal zo goed. Gelukkig weet ik ook wel dat de mensen met verstand van boeken op zo'n manier je "kind" alleen maar mooier maken.

Dat hakken in je verhaal wordt ook wel "Killing your darlings" genoemd. Ik vind het een leuke toepasselijke uitspraak. Zo voelt het inderdaad. Het mes zetten in dat wat je mooi vond.

Van de week twitterde ik over dat ik mijn darlings aan het killen was en de volgende dag kwam er een tweet van schrijversonline langs met deze inhoud:

Nieuws: De vijf meest voorkomende problemen van beginnende schrijvers

23 September 2011

Wie kent het niet: je zit achter je bureau te staren naar een leeg document op het beeldscherm. De wil is er, maar de inspiratie laat op zich wachten. Voel je hier niet schuldig om. Zelfs de grootste schrijvers lijden onder de kleine strubbelingen die de aandacht van het schrijven halen. Wij hebben de vijf meest voorkomende problemen die je als beginnend schrijver kan hebben opgesomd.



1. Het ‘nog even dit klusje doen’-syndroom.
Hoe vaak krijg je als schrijver wel te horen: ‘Ga zitten en begin!’. Het klinkt zo simpel, maar in de praktijk is er altijd wel een iets dat je tegenhoudt: nog even de afwas doen, nog even boodschappen halen, nog even het bureau opruimen zodat alles netjes staat. Voor je het weet, is het avond en kan je alweer beginnen met koken.

Dit probleem kan zich ook voordoen bij mensen die bijvoorbeeld veel schrijven op blogs, maar niet toe kunnen komen aan het schrijven van hun roman. Dit obstakel ligt dieper in jezelf, omdat een verhaal van tig bladzijdes een grote taak kan lijken. De oplossing is echter hetzelfde: begin. Typ wat woorden, schrijf wat je denkt, ook al is het niks: zolang je maar begint. Inspiratie volgt vanzelf.

2. Schrijven kost tijd
Voordat schrijvers überhaupt aan het schrijven toekomen, stuiten ze op een algemeen probleem: de dag is te kort. De meeste schrijvers kunnen niet leven van hun schrijfwerk, dus een full-time baan ernaast is vrij logisch. Sociale contacten onderhouden gaat doorgaans ook voor en het huis (en jezelf) schoonhouden is veelal geaccepteerd als gedrag dat simpelweg voorrang heeft.

Voor veel mensen is schrijven echter meer dan een hobby. Vaak voelt het zelfs aan als werken, waardoor je al snel liever even tv gaat kijken of een boek wilt lezen. Schrijven kost tijd en die tijd moet je maken. Kies een avond of een weekend uit waarin je alle tijd voor jezelf neemt en ga aan de slag.

3. De eerste versie is altijd fout
Een valkuil waar veel beginnende schrijvers in trappen, is hun enthousiasme. Dat is op zichzelf geen slechte eigenschap – koester het, want het is het middel om anderen te overtuigen van jouw verhaal – maar het kan er ook voor zorgen dat je je niet bewust bent van fouten of eigenaardigheden in jouw verhaal.

Als een tekst voor het eerst naar een redacteur, uitgever of agent gaat, zal er altijd iets in moeten veranderen. Misschien moet die overgang anders, of kan die scène beter eerder in het verhaal plaatsvinden of moet dat stuk gewoonweg geschrapt worden. ‘Kill your darlings,’ noemen veel mensen het. Elke schrijver maakt het wel eens mee. Vertrouw anderen op hun professionaliteit; zij bekijken het immers vanuit het perspectief van de lezer, degene voor wie jij het schrijft.

4. Geen enkel stuk is perfect
Het tegenovergestelde kan ook voorkomen: je blijft een hoofdstuk maar herschrijven totdat het, in jouw ogen, perfect is. Vaak gaat het om een dilemma, zoals het toevoegen of juist weglaten van een gedeelte of beschrijving. In die zin voelt het stuk nooit ‘af’ aan.

Natuurlijk is er altijd ruimte voor verbetering, maar lezers zullen dit probleem in de laatste versie van jouw verhaal niet zien. Er zal dus een punt zijn waarop je het als schrijver los moet laten, ondanks dat knagende gevoel. Streef niet naar perfectie, want aan elk verhaal valt wel iets op te merken, hoe goed het ook is. Zoals Leonardo da Vinci ooit zei: ‘Art is never finished, only abandoned.’

5. Er zijn altijd betere schrijvers
Veel schrijvers kampen met onzekerheid. Wetende dat er altijd betere schrijvers zijn, is dan ook een reden voor veel mensen om niet eens te beginnen met schrijven. Toch moet je bedenken dat ook de beste schrijvers hun eigen teksten nooit goed genoeg vinden.

Hoe beter je wordt in iets, hoe meer fouten je in het werk gaat ontdekken. Dit is waar voor veel vakgebieden en het is zeker waar voor schrijven. Toegeven aan de onzekerheid die voort kan komen uit die fouten kan erg destructief werken. De eerste stap om ermee om te gaan en te leren van fouten, is door te weten dat je niet de enige bent die zich zo voelt. Laat die twijfels links liggen en schrijf door. Schrappen en herschrijven kan altijd nog.

Door: Reinoud Schaatsbergen


Herkenbaar voor mij, want de oneliner die mij ook aan het schrijven zette was: "de valkuil van beginnende schrijvers is: niet beginnen."

Vanmorgen was ik op de Lees- en Luisterbeurs. Daar staan allerlei uitgevers met hun boekentafels en er zijn leuke, gezellige standjes (ook Sestra!). Het was leuk om er te zijn, rond te lopen, schrijver Remmelt Mastebroek en zijn vrouw even te spreken. Echt nuttig contact met uitgevers had ik er niet, maar ik kon wel een beetje snuffelen tussen de boeken die er op de tafels lagen. Past mijn verhaal daar tussen?

Al met al positief dus. Ik ga weer met frisse moed verder om mijn darling te killen...